İşletme Türleri

İşletme kurulum işlemleri tek başına yapanlar için oldukça meşakkatli ve yıpratıcı bir süreçtir. İpin ucu bir noktada kaçırılınca arap saçına dönmeye meyillidir. Bu zor sürecin en önemli aşamalarından bir tanesi de kurulacak işletmenin türünü seçmektir. Mali müşavirlere en sık sorulan sorulardan biri de ‘Hangi işletme türünü kurmalıyım?’ oluyor. Daha önceki yazımızda şirket türlerini kısaca tanımlamıştık. Bugünkü yazımızda ise sizler için şahış, anonim ve limited şirketlerinin avantajlarını ve dezavantajlarını inceledik.

Şahıs Şirketi Kurmanın Başlıca Avantajları

• Şirket kurarken sermaye şartı bulunmamaktadır.
• Küçük ölçekli şahış işletmeleri sadece işletme defteri tutarak kuruluş masraflarını büyük oranda düşürebilmektedirler. Büyük ölçekli işletme kuracak şahıslar ise yevmiye, defteri kebir ve envanter defter tutmak zorunda olsalar dahi şirketlerde olduğu gibi pay defteri, yönetim kurulu karar defteri, genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorunda değildirler. Bu da kuruluş aşamasındaki giderleri düşürmektedir.
•  Şahıs işletmesi kurulum süreci vakit, emek ve nakit açısından diğer şirket kurulumlarına göre daha tasarrufludur. Bu durum da düşük bütçeli girişimler için ‘Hangi işletme türünü kurmalıyım?’ sorusunun cevabını şahıs şirketi kurmaya yönlendirmektedir.
• Şahıs işletmesinde sermaye, kâr dağıtımı gibi kavramlar olmadığı gibi ticari faaliyetine şahıs firması olarak devam eden gelir vergisi mükellefleri kâr kullanımına bağlı herhangi bir vergi yükü ile karşılaşmamaktadır. Sene sonunda çıkan karın paylaşılması veya işletmeden çekilmesi hallerinde ayrıca bir stopaj ödemelerine gerek bulunmamaktadır.

Şahıs Şirketi Kurmanın Başlıca Dezavantajları

• Şahıs işletmelerinde işletmenin vergi ve SGK borçlarından şahıs bütün mal varlığı ile sorumludur.
• Şahıs işletmelerinde elde ettikleri kardan alınan vergi oranı artan orana tabi tutulur. Bu durum şahıs işletmelerinin ödedikleri verginin artmasına yol açabilmektedir. Vergi dilimlerine göre % 15 başlangıç oranı karlılık durumu arttıkça % 40’a kadar yükselebilmektedir.

Limited ve Anonim Şirket Kurmanın Başlıca Avantajları ve Dezavantajları;

• Anonim veya limited şirketlerin de tek kişi ile kurulumu yapılabilmektedir. İleriki zamanlarda ortaklar arası yaşanabilecek olası bir anlaşmazlık yüzünden işinizin riske atmaya gerek bulunmamaktadır.
• Sermaye limited şirketlerde minimum 10.000,00 TL, Anonim şirketlerde 50.000,00 TL olarak belirlenmiştir. Limited şirketler için sermaye şirket tescilini takriben 24 ay içerisinde yatırılmalıdır. Anonim şirketler için ise sermayenin ¼‘ ini şirket tescili ile beraber blokeli olarak, geri kalanı ise 24 ay içerisinde yatırılmalıdır.
• Limited şirketlerde vergi ve SGK borçları müdürden tahsil edilemediği durumlarda bütün ortaklar şahsi mal varlığı ile sorumlu bulunmaktadır. Anonim şirketlerde bu durum yönetim kurulu üyeleri için geçerli olup yönetim kurulunda bulunmayan ortakların böyle bir sorumluluğu yoktur.
• Limited şirketlerde zamana bağlı olmaksızın hisse satışından elde edilen gelir Değer Artış Kazancı olarak gelir vergisine tabii olmakla birlikte anonim şirketlerde hisse satışı alımdan 2 yıl veya daha sonra gerçekleşirse vergi alınmamaktadır.
• Limited şirketlerde hisse devrinin genel kurul onayı ile noterden yapılması ve ticaret siciline tescili zorunludur ancak anonim şirketlerde bu zorunluluk bulunmamaktadır.
• Limited şirketler için ana sözleşme değişiklikleri esas sermayenin üçte ikisini temsil eden ortakların kararları ile yapılabilirken anonim şirketlerde bu değişiklikler esas sermayenin yarısını temsil eden ortakların kararı ile yapılabilmektedir.
• Limited şirketler için hisse devri için noterler tarafından binde 8,25 damga vergisi, sözleşme feshinde binde 1,65 damga vergisi ve her imza için binde 0,99 harç ödemesi zorunluluğu bulunmaktadır. Anonim şirketler bu ücretleri ödemek zorunda olmamakla beraber hisse devri işlemlerinde damga vergisi ve harç ödemesi yapmamaktadırlar.
• Limited şirketlerin işletme ve kurulum masrafları anonim şirketlere oranla daha düşüktür.
• Anonim ve limited şirketlerin her ikisi için de mali kardan alınan vergi oranı sabit olmaktadır. Karlılık oranı ayrımı bulunmaksızın elde edilen kardan %20 oranında vergi ödemekle yükümlüdürler. Ancak yıl sonu kar dağıtımı yapılırsa dağıtılacak olan kar %15 kurum stopajına tabii olmaktadır. Bu durum yüksek kar hedefleyen girişimler için ‘Hangi işletme türünü kurmalıyım?’ sorusunun cevabında ibreyi Limited veya Anonim’e çevirmektedir.

Blog Anasayfa üzerinden diğer yazılarımızı da inceleyebilirsiniz. İşletme türleri hakkında ya da farklı konularda sormak istedikleriniz varsa; web sitemizde canlı destek ve telefon üzerinden bize ulaşabilirsiniz.