Tekelleşmenin önüne geçmek ve küçük işletme sahibi girişimcilere daha fazla fırsat sunmak için e-Ticaret kanununda yapılacak değişiklikler geçtiğimiz günlerde yasalaştı. Peki bu düzenleme neleri kapsıyor? e-Ticaret ile uğraşan girişimciler değişikliklerden nasıl etkilenecek?
İçindekiler
e-Ticaret Kavramlarının Netleştirilmesi
e-Ticaret kanununda yapılan düzenleme ile e-Ticaretle ilgili bazı temel kavramlar netleştirilerek şu şekilde tanımlandı:
e-Ticaret Ortamı: e-Ticaret faaliyetinde bulunulan internet sitesi veya mobil uygulama gibi platformlar. (Ör: Trendyol web sitesi ve mobil uygulaması)
e-Ticaret Pazar Yeri: e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcının hizmet verdiği e-Ticaret ortamı. (Ör: Trendyol pazar yeri)
e-Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı: Başkalarının ticari faaliyetlerde bulunabilmesi için gerekli elektronik ortamı sağlayan gerçek ve tüzel kişiler. Yani başka kişi veya kurumların mağaza açmasına, ilan vermesine, alım-satım veya kiralama yapmasına yardımcı olan platformlar e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcı kapsamına giriyor. (Ör: Trendyol)
e-Ticaret Hizmet Sağlayıcı: Aracı hizmet sağlayıcılarına ait e-Ticaret pazar yerlerinde veya kendilerine ait e-Ticaret ortamlarında ürün ya da hizmet sunarak e-Ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler. (Ör: Trendyol’daki X mağazası)
Ticaret Bakanlığı’na Rekabeti Koruma Yetkisi
e-Ticaret kanunu kapsamında adil bir rekabet ortamı yaratmak için aracı hizmet sağlayıcıların ve hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine yönelik düzenleme yapma yetkisi Ticaret Bakanlığı’na verildi. Böylece Ticaret Bakanlığı, e-Ticaret kanununun uygulanmasını sağlamak adına bilirkişi görevlendirip denetim yapabilecek. Aracı hizmet sağlayıcılar ve hizmet sağlayıcılar, Bakanlığın talep etmesi ihtimaline istinaden düzenleme kapsamındaki işlemleriyle ilgili bilgi ve kayıtları 10 yıl süreyle saklamakla yükümlü olacak. Ayrıca Ticaret Bakanlığı, sesli arama ve kısa mesaj yoluyla reklam amaçlı veya ticari elektronik ileti gönderen gerçek ve tüzel kişilerin abonelik bilgilerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu aracılığıyla erişebilecek.
e-Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcıların Yükümlülükleri
Yeni düzenlemede e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcılara özel bazı yükümlülükler getirildi. Kanunda yer alan maddelere göre e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, aracılık hizmeti sundukları pazar yerlerinde kendi markalarını taşıyan ürünleri satışa sunamayacak. Ürünlerin farklı e-Ticaret ortamlarında satışa sunulması halinde ise bu ortamlara yönlendirme sağlayamayacak ve tanıtımlarını yapamayacak.
Ek olarak e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcıların lojistik faaliyetlerinin sınırlandırılmasına karar verildi. Buna göre, e-Ticaret hizmet sağlayıcı olarak yaptıkları satışlar ve aracılık hizmeti sundukları e-Ticaret pazar yerlerindeki satışlar hariç kargo hizmeti veremeyecekler. Ayrıca yıllık net işlem hacmi 10 milyar lirayı, iptal ve iadeler hariç işlem sayısı ise 100 bin adedi aşan e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, artık Ticaret Bakanlığı’ndan lisans almak zorunda. Lisans ücreti, aracı hizmet sağlayıcıların pazar yerlerindeki yıllık net işlem hacmine göre hesaplanacak ve peşin olarak tahsil edilecek. Yurt dışına yapılan satışlar hesaplamaya dahil edilmeyecek.
Hukuka Aykırı İçerikler
e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, e-Ticaret hizmet sağlayıcıların sunduğu ürün veya hizmetlerle ve bunların içerikleriyle ilgili hukuka aykırı konulardan sorumlu tutulmayacak. Aracı hizmet sağlayıcılar, hizmet sağlayıcıların sunduğu içeriğin hukuka aykırı olduğunu öğrendiğinde bunu yayımdan kaldırıp kamu kurum ve kuruluşlarını bilgilendirecek.
Fikri ve sınai mülkiyetle ilgili belgeye dayalı bir şikayet söz konusu olduğunda, e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcılar şikayete konu ürünü yayımdan kaldırıp durumu e-Ticaret hizmet sağlayıcısına ve şikayet sahibine bildirecek. Hizmet sağlayıcı şikayetin aksini kanıtlayan bir belge sunduğu takdirde ürün yeniden yayımlanabilecek. Şikayetler ve itirazlar; tarafların kimlik ve adres bilgileri, ürün bilgileri, şikayet veya itiraz gerekçelerini içerecek şekilde yapılacak. Tarafların adli ve idari mercilere başvurma hakkı ise saklı olacak.
Haksız Ticari Uygulamalara İdari Para Cezası
e-Ticaret kanununda yapılan düzenlemenin en büyük amaçlarından biri de haksız ticari uygulamaların belirlenmesi ve önlenmesi. Bu amaç doğrultusunda e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcıların, e-Ticaret hizmet sağlayıcılara yönelik ticari faaliyetleri bozan veya karar alma süreçlerini manipüle eden uygulamaları haksız kabul edilecek. Bu tarz uygulamaların tespiti halinde aracı hizmet sağlayıcılara 10 bin liradan başlayıp 100 bin liraya kadar çıkan idari para cezaları verilecek. Satış fiyatında tek taraflı değişiklik yapılması gibi kampanyalı ürün veya hizmet satışına zorlayan uygulamalar söz konusu olduğunda ise 500 bin lira idari para cezası uygulanacak.
e-Ticaret kanununa göre haksız ticari uygulama sayılacak durumlar şöyle sıralanıyor:
- Ürün veya hizmet satışı karşılığında e-Ticaret hizmet sağlayıcılara yapılması gereken ödemenin sipariş alıcıya ulaştığı tarihten itibaren 5 iş günü içerisinde yapılmaması,
- Satış fiyatında tek taraflı değişiklik yapılması dahil, e-Ticaret hizmet sağlayıcıların kampanyalı ürün veya hizmet satışına zorlanması,
- e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcılar ve e-Ticaret hizmet sağlayıcılar arasındaki ticari ilişkinin koşullarının açık ve kolay erişilebilir bir aracılık sözleşmesiyle belirlenmemiş olması,
- Aracılık sözleşmesinde geçmişe yönelik veya tek taraflı değişiklik yapılması,
- Bir hizmet sunulmamasına veya aracılık sözleşmesinde belirtilmemesine rağmen e-Ticaret hizmet sağlayıcılardan bedel talep edilmesi,
- e-Ticaret hizmet sağlayıcılara sunulan hizmetin makul bir gerekçe olmaksızın kısıtlanması, durdurulması veya sonlandırılması.
Kapsam Dışı Sektörler ve Kanunun Yürürlüğe Giriş Tarihi
İşletmelerin e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcı veya e-Ticaret hizmet sağlayıcı olarak kabul edilmeyeceği sektörler ise şöyle:
- Seyahat acenteliği
- Sivil havacılık
- Bireysel emeklilik
- Bankacılık
- Sigortacılık
- Finansman
- Sermaye piyasası
- Ödeme hizmetleri
- Bahis ve şans oyunları
- Elektronik haberleşme
e-Ticaret kanununda yapılan düzenleme, 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek. Değişikliklerin geçerli olacağı tarihten önce yapılan ve bu tarihten itibaren 6 ay içinde uygun hale getirilmeyen aracılık sözleşmeleri geçersiz sayılacak. e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcıların lisans alma yükümlülüğü ise 1 Ocak 2025’te başlayacak.
e-Ticaret Şirketinizi Mükellef ile Kolayca Kurun!
Mükellef, şirket kurulumu ve sonrasındaki tüm süreçlerde yanınızda yer alır. Gelir-gider raporlaması için online ön muhasebe programı, marka tescili, online banka hesap açılımı, e-Dönüşüm sistemleri, stok ve sipariş takibi gibi e-Ticaret girişiminizin kısa sürede başarıya ulaşmasına yardımcı olacak uçtan uca çözümler sunar. Daha detaylı bilgi için tıklayınız.
