Startup kuruluşları, yeni bir fikir ortaya çıkarmaya ya da var olanı geliştirmeye odaklanmaktadır. Bir fikri zaman içinde planlayarak uygulamak sabır, emek ve dikkat gerektiren bir süreçtir. Bunlara ek olarak, kuruluş aşamasında startup hukuku hakkında bilinmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Peki, bunlar nelerdir?
İçindekiler
1) Fikirlerin Hukuki Koruma Altına Alınması
Fikirleri tek başına hukuki bir koruma altına almak mümkün değildir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında koruma fikre değil, ifadeye mahsus kılınmıştır. Örneğin: Bilgisayar programları bir proje ya da fikir olmayıp, programın kaynağı ve nesne kodları kanun kapsamında ‘eser’ konumunda sayılır. Bahsi geçen ifadeler onay aldıktan sonra telif hakları ile korumaya alınır. Program dahilinde olan algoritma, kullanıcı arayüzü, akış diyagramları da telif hakkı koruması altındadır.
Sınai Mülkiyet Hakları kapsamındaki patent; buluşun sınırlı süreliğine üçüncü kişilerce üretimini, kullanımını, ithal edilmesini ya da satılmasını engellemek amacı ile tanınan haklardandır. Hizmet ve mallara ilişkin ayrıştırıcı harf, kelime, rakam, resim, şekil, logo vb. kombinasyonlar marka tescilidir. Kimyasal, biyolojik ve eczacılıkla ilgili madde ve biyoteknolojik buluşlar faydalı model kapsamında koruma altına alınamaz.
2) Startupların Şirketleşme Süreci
Girişimler, kurucu ekipleri ile kurumsal bir şirket haline getirilmelidir. Şirket kurma aşamasında şirket türleri arasında bir ayrım yaparken vergi yükümlülükleri ve yasal sorumlulukları dikkate alınmalıdır. Gelecekte ne gibi ihtiyaçların doğacağına yönelik de önlemlerin alınması gereklidir. Bunun için henüz kuruluş aşamasındayken startup hukukunda yer alan bazı sözleşmelerin yapılması gerekir.
Hangi Sözleşmeler Düzenlenmelidir?
Startupların kuruluş aşamasında düzenlenmesi gereken bazı sözleşmeler bulunur. Startup hukukunda bilinmesi gereken sözleşmeler şunlardır:
- Gizlilik Sözleşmesi: Taraflar arasında şirkete ait ticari, mali, hukuki, teknik bilgilerin ve marka, lisans, telif haklarının şirket onaylamadıkça üçüncü kişilere açıklanmaması konusunda yapılan sözleşme türüdür.
- Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Devrine Yönelik Sözleşmeler: Kurucu ortakların ya da çalışanların şirketle ilişkisi başlamadan önce oluşturulan marka, patent, telif benzeri mülkiyet haklarının şirkete devri bu sözleşme yoluyla sağlanır.
- Hissedarlar Sözleşmesi: Şirket kuruluşu öncesinde kurucu ortaklar şirketteki paylarının ve şirket yönetimine yönelik kuralların belirlenmesi yönünde bir sözleşmedir.
3) Hak Sahipliği Şartları
Çok sayıda kurucu ortağın bulunduğu şirketlerde hissedarların başlangıç aşamasında rollerinin dağıtılması oldukça önemlidir. Hissedarlar sözleşmesinde açık ve anlaşılır bir dilde her ortağın hak ve yükümlülükleri ayrı ayrı düzenlenmelidir. Bu şekilde olası bir tartışmanın önüne geçilir. Bazı durumlarda kurucu ortaklar hissedarların vermiş oldukları hisseleri hemen almayacaklarını söylerken, hangi şart ve zamanda kazanacaklarını belirlerler. Hak sahipliği şartları, genel olarak hissedarların girişimde kısa bir süre kalmalarını ya da girişimin ticari hedefine ulaşmasını belirler.
4) Ön Alım Hakları
Ön alım hakkı düzenlemeleri, hissedarlar sözleşmesine de dahil edilmektedir. Bu düzenlemeler, hissedar hisselerinin sulanmasını engellemektedir. Hissedarlar, hisselerinin tamamını ya da bir kısmını satmak istediğinde mevcut hissedarlar ön alım haklarını kullanabilirler. Ön alım hakkını kullanarak satıştaki hisseleri bazı şartlar altında satın alabilirler. Bu haklar hissedarların hisse oranları ile orantılı olarak yapılır; fakat aksi bir düzenleme de mümkündür.
5) Rekabet Yasağına İlişkin Düzenlemeler
Hissedarlar ortaklık süresinde şirketle doğrudan ya da dolaylı olarak rekabete girmemeyi üstlenir. Bu düzenleme, hissedarlık süresinde ve sonrasında faaliyetlerin hangi koşul ve zamanda gerçekleştirebileceğini belirler. Rekabet yasağına ilişkin düzenlemeler, sonraki zamanda oluşabilecek uyuşmazlıkları önleyicidir.
6) Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) Uyarınca Düzenlenmesi Gereken Dokümanlar
Şirketlerin veri toplaması sırasında veriler, KVKK ile uyumlu olarak işlenmelidir. Ayrıca, kişisel verilerin güvenliğine yönelik idari ve teknik tedbirler alınmalıdır. VERBİS sistemine kayıt olunmalı ve Kişisel Veri Envanteri ile Saklama ve İmha Politikası oluşturulmalıdır. Gizlilik politikası ve çerez politikaları benzeri gizlilik sözleşmelerinin düzenlenmesi de gereklidir.
Mükellef ile Şirketinizi Kolayca Kurun!
Mükellef, şirketinizin kuruluş sürecinde ve sonrasında sunduğu hizmetler ile startup hukukunda bilmeniz gereken konular hakkında sizlere destek olur. Mükellef’in danışmanlık hizmeti ile startup hukukuna dair merak ettiğiniz tüm soruların cevabını anında alabilirsiniz. Online olarak şirket kurulumunuzu hızlıca tamamlayabilir ve girişiminizi hayata geçirebilirsiniz. Finansal süreçlerinizde yanınızda olan Mükellef’in ön muhasebe programı, sanal ofis, marka tescili, ve e-Dönüşüm hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Daha detaylı bilgi edinmek için tıklayınız.
