Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte insanlar artık internet üzerinden para kazanmayı daha çok tercih eder hale geldi. Bir şirketten, kurumdan ya da zamandan bağımsız olarak çalışan freelancerların, yani serbest çalışanların vergi ödemekle yükümlü olup olmadığı ise en çok merak edilen sorulardan biri. Peki, freelance çalışırken vergi ödemek zorunlu mu? Vergilendirme yapılmazsa ne olur?
İçindekiler
Freelance Çalışanlar Vergi Ödemekle Yükümlü mü?
İnternette yapılabilecek bir sürü freelance iş mevcuttur. Özellikle öne çıkan iş alanlarına örnek vermek gerekirse, sosyal medya uzmanlığı, içerik editörlüğü, SEO danışmanlığı, metin yazarlığı, çevirmenlik, grafik tasarım, yazılım geliştirme ve programlama gibi işleri sayabiliriz. Freelance çalışırken hizmet verdiğiniz kişi ya da kurumlardan ödeme alabilmek için fatura kesmek gerekir. Kesilen bu fatura ise vergi ödemesi anlamını taşır.
Freelance çalışan olarak kazanç elde ettiğinizde bunu serbest meslek makbuzu ile belgelendirmeniz gerekir. Bu serbest meslek makbuzunda brüt tutar üzerinden stopajla beraber KDV de bulunmaktadır. Vergilendirme sürecinde stopajı, serbest meslek makbuzu düzenlenen müşterinin ödemesi gerekir. KDV’yi ise freelance çalışanlar ödemekle yükümlüdür. Buna ek olarak Serbest meslek erbaplarının, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi, Geçici Vergi Beyannamesi ve Katma Değer Vergisi Beyannamesi ile beyan vergi ödeme yükümlülüğü de bulunmaktadır.
Freelance Kazancınızın Vergi Kanunlarındaki Tanımı Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’na göre; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi ya da mesleki bilgiye ya da ihtisasa dayanan, ticari mahiyette olmayan, bir işverene bağlı olmadan şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılan faaliyetler serbest meslek faaliyetidir. Bu faaliyetlerden elde edilen kazanç da “serbest meslek kazancı” olarak tanımlanır. Freelance çalışan olarak kazanç elde ederken, sunduğunuz hizmetin dâhil olabileceği 2 çeşit kazanç mevcuttur. Bunlar:
- Serbest Meslek Kazancı
- Arızi Kazanç (Süreklilik İçermeyen Kazanç)
Sunmuş olduğunuz hizmet süreklilik içeriyorsa, bu serbest meslek kazancıdır. Bu kapsamda bir vergilendirmeye tabi olursunuz. Örneğin; bir defaya mahsusu freelance hizmet sundunuz ve bu süreklilik içermeyecek. Bu kazanç arızi kazanç olarak nitelendirilir. Ayrıca bu hizmetin karşılığı 200.000 TL’nin altında ise herhangi bir vergi ödemezsiniz. Yalnızca hizmet verdiğiniz müşteri, sizin adınıza gider pusulası düzenler ve hesaplanan stopajı devlete öder.
Vergilendirme Yapılmazsa Ne Olur?
Vergilendirme yapılmama konusunu iki türlü ele alabiliriz. Bu konuları şu şekilde sıralayabiliriz: Hizmet karşılığı belge düzenlenmemesi durumu ve beyanname yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi durumu.
Hizmet Karşılığı Belge Düzenlenmemesi Durumu
Freelance çalışan olarak verdiğiniz hizmet karşılığında serbest meslek makbuzu düzenlemez ya da eksik düzenlerseniz, hizmet bedelinin %10’u oranında özel usulsüzlük cezasını ödemek zorunda kalırsınız. Bu tutarlar her sene GİB tarafından açıklanarak Resmi Gazete ’de yayınlanır. Kesilecek özel usulsüzlük cezası 2024 yılında her bir belge için en az 3400 TL TL olarak belirlenmiştir. Bunun yanı sıra bir takvim yılında toplam ceza tutarının en fazla 1.700.000 TL’ olarak belirlenmiştir.
Beyanname Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmemesi Durumu
Belge düzenlenmediği için oluşan cezalara ek olarak beyannameler (Yıllık gelir vergisi beyannamesi, geçici vergi beyannamesi, katma değer vergisi beyannamesi) ile ilgili cezalar da bulunmaktadır. Ödenmesi gereken herhangi bir vergi çıkmasa dahi beyanname düzenlenmesi yasal bir zorunluluktur.
Ortaya çıkan duruma göre farklı cezai işlemler uygulanabilmektedir. Bu tutarlar her yıl GİB tarafından açıklanır ve Resmi Gazete ’de yayınlanır. Beyanname düzenlenmez ya da düzenlense dahi zamanında beyan edilmezse; usulsüzlük, özel usulsüzlük ve vergi ziyaı cezaları uygulanır. Belli bir süre sonunda beyan etmek, pişmanlık ve ıslah kapsamında beyan etmek, düzeltme talebiyle beyan etmek gibi durumlarda farklı cezai tutarlar uygulanmaktadır.
Mükellef ile Tüm Finansal Süreçlerinizi Yönetin!
Mükellef, şirketinizin kuruluş ve yönetim aşamalarında daima yanınızda yer alır. Finansal süreçlerinizde yanınızda olan Mükellef’in ön muhasebe programı, sanal ofis, marka tescili, ve e-Dönüşüm gibi hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Freelance çalışanların vergilendirme süreçleri ve diğer tüm finansal süreçlerinizi profesyonelce yönetmek için tıklayınız.
